Σχολική Αποτυχία ένα Νέο Σύμπτωμα
Στις μέρες μας γονείς και παιδιά έρχονται αντιμέτωποι με ένα νέο σύμπτωμα που ονομάζεται σχολική αποτυχία. Σύμφωνα με τις νέες εξελίξεις στην επιστήμη της Ψυχολογίας μεγάλο ρόλο σε αυτό το νέο σύμπτωμα παίζει ο νέος τρόπος ζωής, τα πρότυπα, ο ανταγωνισμός, ο μηχανιστικός τρόπος σκέψης, η επιμονή να είναι όλα τα παιδιά ίδια κ.ο.κ. Σε προηγούμενες γενεές ή ακόμη και μερικά χρόνια πριν, καθώς και σε κοινωνίες που προάγουν την αυτονομία του παιδιού και είναι πιο ευέλικτες ως προς το χρόνο που δίνεται στα παιδιά, δεν παρατηρούνται τέτοια φαινόμενα.
Σύμφωνα με την Κορντιέ (1993), μέσα από μια Λακανική προβληματική, η σχολική αποτυχία είναι ένα πρόσφατο παθολογικό φαινόμενο. Η σχολική αποτυχία είναι ένα σύγχρονο σύμπτωμα οφειλόμενη σε ένα σύνολο πραγμάτων που μπορεί να αφορούν το παιδί, όπως ασυνείδητες συγκρούσεις, ταυτίσεις, ψυχική νόσος, σύγχρονος τρόπος ζωής και σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα. Συνήθως, συνοδεύονται με την άρνηση του παιδιού για το σχολείο. Διάφοροι λόγοι είναι δυνατό να προκαλέσουν αποτυχία,δηλαδή, να δημιουργήσουν μπλοκάρισμα και παύση των λειτουργειών της σκέψης.
Η σχολική αποτυχία αντανακλά ολόκληρη την προβληματική της οικογένειας. Συγκεκριμένα, το παιδί βάζει όλη του την ενέργεια να μην μάθει. Υπάρχουν ψυχολογικοί λόγοι που μπορεί να κρύβονται πίσω από ένα παιδί ‘’που δεν μπορεί να μάθει’’. Το σύμπτωμα που ονομάζεται σχολική αποτυχία, επιδρά στις νοητικές λειτουργείες του παιδιού και το επικείμενο άγχος δεν είναι ποτέ φανερό.
Το πρόβλημα σχετίζεται με το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα καθώς υπάρχει η άποψη ότι όλα τα παιδιά πρέπει να λειτουργούν ως προγραμματισμένες μηχανές. Σήμερα επικρατεί μια λανθασμένη άποψη ότι όλα τα παιδιά είναι όμοια ή γίνονται όμοια. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο, ότι σε μερικά μονοτάξια επαρχιακά σχολεία δεν υπάρχει σχολική αποτυχία (Κορντιέ, 1993). Συγκεκριμένα, ο Πλάτων (Πολιτεία, VII, 537), μας έχει ήδη πει ότι, 'για να μάθει κανείς η επιθυμία του πρέπει να είναι ελεύθερη'. Πρέπει, δηλαδή, το παιδί να θέλει το ίδιο να μάθει.
Ένα πλήθος παρανοήσεων επικρατεί στις μέρες μας. Στην περίπτωση που ο κακός μαθητής, κατά Κορντιέ, έχει ‘χαμηλό δείκτη ευφυΐας’ ή ‘ειδική δυσκολία στη μάθηση’ θα παραπεμφθεί σε έναν περισσότερο περιθωριοποιημένο θεσμό, όπως οι τάξεις προσαρμογής ή οι μεταβατικές τάξεις καθώς και σε ειδικά προγράμματα. Επιπρόσθετα, πολλοί αδυνατούν να σκεφτούν ότι η είσοδος στην πρώτη τάξη του δημοτικού είναι καθοριστική και ότι είναι διαφορετικοί οι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν το παιδί στη σχολική αποτυχία, ειδικά αν πιεστεί το παιδί να μάθει αμέσως. Εκδηλώνεται τότε ένα αίσθημα αποτυχίας.
Συγκεκριμένα, οι Mensh & Mensh αναφέρουν ότι υπάρχουν επιπτώσεις από την εφαρμογή των ‘IQ tests’ στα σχολεία. Τονίζοντας ότι τα ‘IQ scores’ έχουν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή και ‘ετικετοποίηση’ των παιδιών. Στην ουσία αυτό που κάνει ο δημιουργός των ‘high-stakes tests’ (υψηλών στόχων ή πονταρισμάτων δοκιμές), είναι να ζητήσει από το κράτος να αναπτύξει ένα σύνολο μιας καθορισμένης ομάδας καταστάσεων, που ονομάζονται ‘πρότυπα’ και περιγράφουν ‘τι πρέπει να μάθει ο μαθητής’.
Το γεγονός ότι τα ‘στάνταρ’ διαφέρουν από πολιτεία σε πολιτεία και από μια επανεξέταση στην επόμενη, επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν απόλυτα εκπαιδευτικά τεστ, μόνο διαφορετικά. Αυτό είναι ενδεικτικό της ποικιλομορφίας των πολιτισμικών προτύπων και ιστορικών στοιχείων. Οποιαδήποτε προσπάθεια να τυποποιηθούν κανόνες και πρότυπα είναι μια προσπάθεια να εξαλείψουν τη δημιουργικότητα και μοναδικότητα των κρατών, των συνοικιών, των σχολείων και των μαθητών.
Κατά Lucido, υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις των ανθρώπων που διενεργούν τα τεστ. Οι ερευνητές και εκπαιδευτικοί είναι άνθρωποι και όχι μηχανές. Φέρνουν την προσωπική τους ιστορία στην εργασία τους. Δεν είναι αμερόληπτοι και ως εκ τούτου, δεν είναι αντικειμενικοί. Ο μύθος που υποστηρίζει την επιστημονική αντικειμενικότητα είναι μια πλάνη και συνάμα άρνηση των ανθρώπινων συνειδητών και ασυνείδητων προτιμήσεων στο σχεδιασμό και ανάπτυξη του κάθε εκπαιδευτικού προγράμματος.
Σύμφωνα με τις νέες κατευθύνσεις στην επιστήμη της Ψυχολογίας είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι πίσω από μια σχολική αποτυχία μπορεί να υποκρύπτεται η αδυναμία του παιδιού να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα, ένα ψυχικό τραύμα ή σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Η εικόνα του παιδιού είναι δυνατό να αλλάξει όταν πλαισιωθεί σωστά η περίπτωσή του.
Βιβλιογραφία:
Κορντιέ, Α., (1993), Κουμπούρες δεν υπάρχουν-Ψυχανάλυση και Σχολική Αποτυχία, μετφ: Ακριβή Αλεξιάδη, Β’ Έκδοση, Όλκος: Αθήνα.
Mensh, E., and Mensh, H., (1991), The IQ Mythology: Class, Race, Gender, and Inequality, Southern Illinois University Press: Illinois.
Lucido, H., (2010), Educational Genocide, Lanham, New York, Toronto, Plymouth, UK: Rowman & Littlefield Publishers, INK.
http://privatewww.essex.ac.uk/~patrickp/lhr/Linguistic%20genocide.htm.
Bronwyn T. Williams. (2005). “Standardized Students: The Problems with Writing for Tests Instead of People,” Journal of Adolescent & Adult Literacy, Vol. 49, No. 2 (October).
Anthony Cody. (2008). “Rising Scores May Not Mean Students Are Learning More,” San Jose Mercury News, Opinion Column, May 1.
Peter Magnuson. (2000). “High-Stakes Cheating: Will the Focus on Accountability Lead to More Cheating?” Communicator (February).
Edward Deci. (1995). Why We Do What We Do: The Dynamics of Personal Autonomy (Putnam, New York).
Chris Sloan. (2008). “Students Are People, Not Numbers: What Will It Take to Get Teachers to Refuse to Participate in a System That Harms Children?” The San Angelo Standard-Times, March 4.
Epstein, K. K. (2005). The Whitening of the American Teaching Force: A Problem of Recruitment or a Problem of Racism? Social Justice.
HellasSites